Toen het Coronavirus zich begon te verspreiden in Wuhan, China, zagen we dat er drastische maatregelen genomen werden. In het nieuws en op het internet waren filmpjes te zien van vermoedelijk besmette Chinezen die hardhandig uit huis of van straat af werden gehaald.
Er waren drones te zien die vanuit de lucht social distancing controleerden en waarschuwingen lieten horen. Binnen 10 dagen was er een extra ziekenhuis gebouwd, trucks en drones sproeiden desinfecterende middelen door de straten en over huizen, et cetera.
Op de heftigheid van deze maatregelen kwam kritiek; het liet ons zien hoe weinig rechten mensen in China hebben. Maar ook hadden veel mensen het idee dat zoiets alleen in China gebeurt; in een democratie zou het zomaar niet zo ver komen.
Toen het virus zich meer begon te verspreiden naar andere landen en de angst hier begon toe te nemen, bleken de maatregelen van China voor veel Nederlanders niet meer zo vreemd. Er werd door velen zelfs gepleit voor een totale lockdown en dit zagen we in verschillende landen ook gebeuren.
In de media werd het nieuws op een beangstigende en eenzijdige manier gebracht. We zagen ziekenhuizen met haastende dokters en verplegers met mondkapjes, ambulances met zwaailichten, een steeds herhalende weergave van sterftecijfers en een grafiek met voorspelde sterftecijfers die een sterk stijgende lijn omhoog liet zien. Kortom, er werd een sensationeel beeld neergezet.
In Amerika wordt ondertussen een “leger van contract traceerders” ingezet die besmette personen moeten opsporen, controleert Amazon digitaal op social distancing binnen hun warenhuizen en produceren diverse bedrijven armbanden die zullen worden ingezet om social distancing te controleren. In Singapore zijn robots ingezet voor het controleren van social distancing.
Bill Gates, de grootste financierder van (onder andere) de World Health Organization, was er duidelijk over; hij vond het beleid van China goed en gaf al vanaf het begin van de pandemie aan dat social distancing, een onbewezen methode voor het terugdringen van een virus, moest worden toegepast.
Wat zien we in Nederland gebeuren?
Ondertussen werden maatregelen ook in Nederland toegepast. Dit begon met afstand houden, zoveel mogelijk thuiswerken, handen wassen, alleen noodzakelijke reizen in het openbaar vervoer, et cetera.
Naarmate de (gedeeltelijke) lockdown langer voortduurde, hoorden we steeds meer schrijnende gevolgen ervan langskomen. Ouderen in tehuizen die de zin van het leven verliezen, omdat ze geen visite meer mogen ontvangen. Ouders die hun (gehandicapte) kind niet konden bezoeken. Mensen die niet bij de begrafenis van hun eigen familieleden konden zijn, et cetera. Een verpleegtehuis in Dieren plaatste zelfs een hek rondom het gebouw, omdat familieleden anders met ze zocht via het raam.
Is het acceptabel dat een overheid zulke regels oplegt binnen een democratie?
Moeten we ervan uitgaan dat mensen zelf geen verantwoordelijkheid kunnen nemen?
In Rotterdam ging een dakloze vrouw 3 weken de gevangenis in vanwege het doorbreken van de 1,5 meter-regel. Natuurlijk weten we niet de precieze omstandigheden, maar is een gevangenisstraf daarvoor nodig?
Zijn zulke straffen niet in strijd met de grondwet?
Verder zagen we een artikel in de Trouw verschijnen dat er drones waren ingezet om te controleren op groepsvorming en het houden van afstand.
In Apeldoorn werd afgelopen weekend op de markt en in het natuurgebied Orderbos een drone gebruikt om een beeld te krijgen van de drukte op de grond. In Den Haag zette de politie een drone in op het Kaapseplein in de stad. Volgens een politiewoordvoerder gebeurde dat vooral vanwege de taalbarrière. Op het plein hingen mensen rond in groepjes die niet allemaal het Nederlands machtig waren. Met een luidspreker op de drone werd in verschillende talen herhaald dat er een verbod is op samenscholing en dat mensen afstand moeten houden.
Is de controle met drones een inbreuk op onze privacy en bewegingsvrijheid?
Gaan dit soort controles normaal worden in Nederland?
Verder zijn in de gemeenten Purmerend en Beemster kliklijnen geopend, zodat mensen melding kunnen maken van groepsvorming.
Is het verstandig om mensen tegen elkaar op te zetten met zulke kliklijnen?
De noodverordening waarmee de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s verregaande bevoegdheden hebben gekregen, gaat in tegen de grondwet. Dat zegt hoogleraar staatsrecht Jan Brouwer (Rijksuniversiteit Groningen) na berichtgeving in Trouw. Daarom werkt het kabinet er nu voor om de wet aan te passen, zodat zulke maatregelen zoals de 1,5 metersamenleving structureel ingevoerd kunnen worden.
Accepteren we zomaar het “nieuwe normaal” en zulke aanpassingen in de wet?
Wordt hier niet getoornd aan onze vrijheid en rechtsstaat?
Hoe zit het met onze rechten?
Omdat de overheid snel enkele maatregelen wilde introduceren en handhaven, werden deze in een noodwet vastgelegd. Nu bleken enkele van deze maatregelen in strijd met de grondwet te zijn.
Als gevolg hiervan ligt er nu een wetsvoorstel die maatregelen voor tenminste een jaar (met mogelijkheid tot verlenging) vast te kunnen leggen. Hierbij moeten we denken aan de zogenaamde 1,5 meternorm, het verbod op het samenkomen in groepen, het dragen van mondmaskers in het openbaar vervoer, et cetera. Deze wet zal ervoor zorgen dat onze rechten voor onbepaalde tijd kunnen/zullen blijven worden afgenomen. Ook staan in de huidige versie van het wetsvoorstel fikse straffen voor een overtreding van de maatregelen (1,5 meter, mondkapje, groepsvorming, etc.), van 3 maanden hechtenis of €4.350 euro boete. Ook zal de politie, of een BOA op verdenking van overtreding en zonder huiszoekingsbevel onze huizen mogen binnendringen.
Is het nodig om zulke vergaande maatregelen bij wet vast te leggen, nu is gebleken dat de ernst van het virus relatief mild is?
Gelukkig zijn er kritische geluiden te horen over deze wet. Zo staat de Nederlandse Orde van Advocaten kritisch tegenover het wetsvoorstel en heeft daarin een advies uitgebracht. Volgens hen volstaan de noodverordeningen en zijn de genoemde maatregelen disproportioneel.
Ook heeft Minister Hugo de Jonge een wetsvoorstel neergelegd bij de Raad van State voor het wijzigen van de telecomwet. Dit zou het mogelijk moeten maken om locatiegegevens met de overheid te delen.
Hoe zit het met de tracerings-app?
Google en Apple hebben de handen ineen geslagen om contact tracering in hun producten (iOS & Android) in te bouwen. Deze functionaliteit is ondertussen op de meeste telefoons beschikbaar gekomen, maar heeft in deze fase een app nodig (van de overheid) om in gebruik te nemen. In een fase 2 zal de volledige functionaliteit door Apple / Google worden aangeboden en is een aanvullende app dus niet nodig. In hoeverre de functionaliteit in realiteit goed om zal gaan met de privacy van de gebruikers zal de toekomst aantonen. Google heeft een slechte reputatie als het gaat om het respecteren van privacy en rechten.
Cafés, restaurants en andere gelegenheden zijn sinds 10 augustus 2020 verplicht om gasten om hun naam en contactgegevens te vragen. De informatie kan worden gebruikt voor bron- en contactonderzoek. Gasten mogen zelf beslissen of ze de gegevens verstrekken. De registratie is op vrijwillige basis. De corona-ap is een aanvulling op het contactonderzoek.
In deze regio’s kun je via de app anderen waarschuwen als je corona blijkt te hebben. Bekenden én onbekenden
- Drenthe
- Gelderland-Zuid
- IJsselland
- Noord- en Oost-Gelderland
- Twente
De app is niet verplicht, dus ook niet door werkgever of bijvoorbeeld horeca. De app werkt als volgt.
- De app ziet via bluetooth of je dicht bij iemand bent geweest die ook de app heeft;
- Hoe sterker het signaal, hoe dichter bij je was;
- Het werkt zonder je locatie, naam, mailadres, telefoonnummer of andere contactgegevens. De app weet niet wie jij bent, wie de ander is of waar jullie zijn;
- Als je in de buurt bent geweest van iemand met het coronavirus en die de app gebruikt, dan krijg je later een melding van de app;
- Als je het coronavirus krijgt, kun je dit (vrijwillig) in de app aangeven. Deze waarschuwt vervolgens mensen met wie je contact hebt gehad. In deze melding staat alleen wanneer ze in de buurt zijn geweest van een besmet persoon. Niet wie dit is en waar ze die persoon zijn tegengekomen.
Volgens o.a. Wybren van Haga is er een hoop aan de app op te merken.
Tijdens de persconferentie van 29 september heeft Rutte aangegeven dat meewerken aan contactonderzoek minder vrijblijvend zal worden. Worden de lijntjes aangetrokken?
Waarom wordt het internet gecensureerd?
De grote media-bedrijven zoals Facebook, YouTube en Amazon hadden het al aangekondigd na gesprekken met de World Health Organization. Ze zijn actief content gaan censureren die de adviezen van de World Health Organization niet ter harte nemen en in hun ogen nepnieuws en complottheorieën verspreiden.
Is het verstandig om YouTube te laten bepalen wat er wel en niet gezegd mag worden?
Waarom wordt het gebruik van Vitamine C in de context van misinformatie genoemd?
Ook Café Weltschmerz, een burgerjournalistiek platform, moest eraan geloven. Ze hadden een interview met huisarts Rob Elens online staan die door YouTube is verwijderd.
Wie bepaalt wat gecensureerd moet worden?
Er wordt zowel gebruik gemaakt van Artificiële Intelligentie (AI) voor automatische censurering, alsook mensen (derde partijen) die aan “fact checking” doen. Er kleven alleen fundamentele problemen aan deze vormen van censuur
- Feiten kunnen verborgen liggen achter een gelaagdheid van media propaganda
- Je kunt niet altijd spreken van een feit als het onderwerp niet duidelijk en simpel verifieerbaar is
- Factcheckers zijn mensen met eigen normen, waarden en overtuigingen
- Artificiële fact-checkers (AI) zijn geprogrammeerd door mensen met normen, waarden en overtuigingen
- Factchecken organisaties zijn beïnvloedbaar door politiek, macht, status, geld, ideologie, etc.
- Het vormen van een wereldbeeld en het zelf doen van kritisch (bronnen)onderzoek kunnen we zien als een belangrijk onderdeel van het mens-zijn en onze persoonlijke ontwikkeling
Het is discutabel om te stellen dat fact-checking organisaties als poortwachters voor de waarheid moeten dienen. Logischerwijs komen we dan ook snel misstanden tegen, zoals journalist Ben Swann (onafhankelijk journalist) in de volgende video’s laat zien.
Is eigen onderzoek en openheid van informatie belangrijk in een vrije samenleving?
Is het een goed idee als grote tech-bedrijven of zogenaamde fact-checkers de poortwachters van de waarheid worden?
Al snel nemen dit soort maatregelen ook andere vormen aan, zoals bij Facebook dat aankondigt dat ze 100.000 dollar uitkeren aan degene die Artificial Intelligence (AI) kan bouwen dat “haatspraak” identificeert. Menselijke communicatie omvat een enorme hoeveelheid subtiliteiten, waar onder andere intentie en context een grote rol spelen. Een uitspraak kan er op papier haatdragend uitzien, maar binnen de juiste context (comedy, historische verwijzing, et cetera) een andere betekenis hebben. Hoe gaat AI dit onderscheid maken? En ook, waar ligt de grens tussen wat haatdragend is en wat niet?
Moeten we door bedrijven beschermd worden tegen haatdragende uitspraken of zouden we hiermee moeten leren omgaan als samenleving?
Een andere stelling kan zijn dat het belangrijk is om alle niet-criminele informatie beschikbaar en opzoekbaar te hebben, zodat we daar zelf mee leren omgaan en ons ermee kunnen ontwikkelen.
Waarom horen we professoren in reguliere media zeggen dat vrijheid van meningsuiting op het internet niet meer terug gaat naar normaal? En waarom wordt China steeds vaker als model voor de westerse wereld genoemd? We zullen ons goed moeten beseffen dat China een hele andere wereld is dan wij in het Westen hebben.
Waarom komen we de term “complotdenker” zo vaak tegen?
Het valt op dat het tegenwoordig bijna een misdaad is om openlijk over alternatieve (lees: anders dan het reguliere nieuws laat horen) bronnen en informatie te praten. Bijvoorbeeld, wanneer de woorden 5G en Coronavirus in 1 zin worden genoemd in een YouTube video, is de kans groot dat deze video door het platform wordt gecensureerd en in sommige gevallen wordt deze zelfs verwijderd.
Wanneer iemand een ander geluid laat horen over het Coronavirus, zoals longarts David Prins heeft gedaan in zijn video, wordt hij hiervoor direct afgestraft door hem van slordig onderzoek te betichten. In het artikel van RTL-redacteur Susanne Uilenbroek, doet ze eigenlijk zelf slordig onderzoek, omdat haar opmerking makkelijk weerlegd kan worden:
Maar voor mij vliegt Prins uit de bocht als hij suggereert dat het Nederlandse beleid zou zijn ingestoken door de farmaceutische industrie en dat de WHO geen onafhankelijke organisatie is, maar aan de leiband van miljardair Bill Gates loopt.
— Susanne Uilenbroek, RTL Redacteur
Het spinnenweb van de Bill & Melinda Gates Foundation, welke we hebben gemaakt om belangenverstrengeling in kaart te brengen, is gebaseerd op publiekelijk beschikbare informatie. We zijn ervan overtuigd dat ook de redacteur van RTL deze informatie kan vinden.
Waarom wordt een arts die een ander geluid laat horen niet serieus genomen?
Is dit de manier waarop we tegenwoordig de dialoog met elkaar aangaan?
Wanneer wordt gesproken over de oorsprong van het Coronavirus en hoe deze is verspreid, worden verschillende ideeën hierover ook snel afgedaan als complottheorieën. Dit gebeurt ook wanneer er degelijk onderzoek is gedaan. Het is toch belangrijk dat verschillende ideeën en theorieën openlijk besproken worden? Professor Karel van Wolferen legt uit hoe het komt dat mensen tegenwoordig snel voor complotdenker worden uitgemaakt.
In afsluiting
Wij vinden de hierboven genoemde ontwikkelingen zorgwekkend en vinden dat we hier zeer alert op moeten zijn. Het is belangrijk om te waken voor onze rechten.
Waar ligt de grens?